A)Hizmet Alanlarına Göre
1)Eğitim
Okullarda öğrencilerin bedensel, zihinsel, ahlaki ve sosyal yönlerden Türk Milli Eğitiminin temel amaçlarına uygun biçimde yetişmeleri için yapılan rehberliktir.
2)Sağlık
Sağlık ocağı, sağlık evi, ana-çocuk sağlığı merkezi gibi kurumların verdiği akıl ve beden sağlığını korumaya yöneliktir.
3)Sosyal Yardım
Sosyal hizmetler, çocuk esirgeme kurumu, kızılay, huzurevi gibi kurumların yaptığı rehberlik hizmetleridir.
4)Endüstri
Sanayi kuruluşlarında işlerin çeşitlenmesi, karmaşıklaşması gibi etkenler yüzünden yapılan rehberliktir.
5)Spor
Sporcuların motive edilmesi, sporun tanıtılması, sporcuların ustalaşması amacıyla yapılan rehberliktir.
6)Adalet
Çocuk tutuk evlerinde çocukları topluma kazandırmada yapılan rehberliktir.
B)Öğretim Kademelerine Göre
1)Okul Öncesi
Zihinsel, duygusal, sosyal yönden gelişimini sağlama.
Dil gelişimi, güven duygusu ve özerklik sağlama.
İlgi, yetenek, tutumları güçlendirme.
Benlik kavramını güçlendirme, sosyalleşmeyi sağlama.
Gelişimsel ve önleyici yaklaşım odaklı olma.
2)İlkokul
Zihinsel, duygusal, sosyal yönden gelişimini sağlama.
Öz güvenini ve benlik kavramını güçlendirme.
Kişiliğini, ilgi ve yeteneklerini tanımasına olanak sağlama.
İletişim ve sosyal becerilerini geliştirme.
İşbirlikçi çalışmalara yönlendirme.
Öğrenciye başarılı olabileceği ortamlar hazırlama.
1.kademedeki rehberlik hizmetlerini sınıf öğretmeni merkezli olarak yürütme.
3)Ortaokul
Ergenliğe geçiş aşamasında bedensel değişimler hakkında bilgi verme.
Ergenlik dönemindeki psikolojik ve duygusal sorunlarla baş edebilme.
Karşı cinsi tanımalarına yardımcı olma.
Spor, sosyal ve kültürel aktivitelere yöneltme.
Aileleri bilgilendirme ve onlarla işbirliği içinde olma.
Meslekleri keşfetme, meslek seçme sorumluluğu kazanma.
4)Lise
Olumlu kimlik kazanmasına yardımcı olma.
Anlama ve anlaşılma ihtiyacına cevap verme.
Akran grupları etkisinden olumlu faydalanma.
Sanat, spor ve sosyal aktivitelere yönlendirme.
Uygun özdeşim kurabileceği modeller sunma.
Okulun ve sınıfın işleyişine öğrencileri katma.
Eleştirel düşünme biçimlerine anlayış gösterme.
Gelişimsel, önleyici ve kriz yönelimli rehberlik yaklaşımı sergilenir.
5)Yüksek Öğretim
Çevreye uyum sağlamasına yardımcı olma, üniversitenin işleyişi hakkında bilgi verme.
Burs, yurt, kredi gibi konularda bilgilendirme.
Sanat, spor ve kültürel ortamlar oluşturma.
Kulüp ve gruplara yönelmelerini sağlama.
Kişisel problem durumlarına ilişkin psikolojik danışma hizmetleri sunma.
C)Verilen Hizmetin İşlevine Göre
1)Uyum Sağlayıcı
Uyum sorunu olan öğrencileri tanıyarak onların psikolojik durumlarını çözümlemek ve ortama uyum sağlamalarına yardımcı olmaktır. Önleyici bir işlevi vardır.
2)Yöneltici
Öncelikle bireyin kendini tanımasına daha sonra alan, okul, ders ve meslek seçiminde öğrencilere verilen rehberliktir. Bireyi yetenek ve ilgilerine göre üst eğitim kurumlarına, sosyal kulüplere, mesleklere yöneltir.
3)Ayarlayıcı
Rehberlik programlarında ve öğrencilerin gelişimsel özellikleri üzerinde etkili diğer programların hazırlanmasında rehberlik ilkelerinden faydalanılması sonucu ortaya çıkan rehberlik türüdür. Eğitim programcılığına yöneliktir.
4)Önleyici
Gelecekte istenmeyen olay ya da durumları önlemek ya da gelecekte istenilen bir sonuca ulaşmak için yapılır.
5)Geliştirici
Bireyin içinde bulunduğu dönemin gelişim görevlerini başarıyla gerçekleştirmesi ve bir sonraki gelişim dönemine hazır olmasını amaçlar. Gelişimsel rehberlik anlayışına dayalı rehberlik hizmetidir.
6)Tamamlayıcı
Rehberliğin, eğitim hizmetlerinin daha verimli ve istenilen şekilde sonuçlanmasına yönelik yaptığı bütün etkinliklerdir. Eğitim ve rehberlik hizmetleri birlikte yürütülmelidir.
7)Kriz Yönelimli
Aniden, beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan hemen müdahaleyi gerektiren sorunlarda uygulanan rehberliktir. Öğrencinin travmatik durumlarla baş edebilmesi için uygulanır. Anne kaybı, intihar girişimi vb.
8)İyileştirici (Çare Bulucu)
Öğrencilerin gelişim sürecinde kazanmış olduğu istenmeyen özelliklerin ve davranışların ortadan kaldırılarak bunların yerine uygun özellikler yerleştirilmesidir. Sürmekte olan probleme müdahale edilerek düzeltilir.
D)Birey Sayısına Göre
1)Bireysel Rehberlik
Tek bir bireyin uygun seçimler yapabilmesi, kararlar alabilmesi ve çevrelerine uyum sağlayabilmesi için verilen hizmettir. Psikolojik danışma grubuna girer.
2)Grup Rehberliği
Eğitsel ve mesleki rehberlik ile öğrencilerin bireysel ve sosyal gelişimlerine yönelik olarak grupla yapılır. Sınıf rehber öğretmenleri planlar, uygular, değerlendirir. Çözemediğinde okul rehber öğretmeni yardımcı olur.
E)Problem-Konu Alanına Göre
1)Eğitsel Rehberlik
Öğrencini okula ve okulun bulunduğu çevreye uyum sağlaması, etkin ders çalışma becerileri kazanması, eğitsel kararlar vermesi ve seçimler yapması, başarıyı engelleyen etmenleri azaltma ya da ortadan kaldırma, öğrencilerin ilgi, yetenek ve özelliklerine uygun bir eğitsel ortam yaratma, okul yaşamı ile meslek yaşamı arasındaki ilişkiyi sağlama esastır.
2)Mesleki Rehberlik
Gençlerin çeşitli meslekleri tanımaları, kendi özelliklerine uygun meslekleri seçmeleri, seçtikleri mesleklere hazırlanmaları ve mesleki yönden görüşmeleri amacıyla yapılan yardım hizmetleridir. Bireyi tanıma, meslek alanlarını tanıma ve bireyin kişisel özellikleri ile mesleklerin gerektirdiği özellikler arasındaki bağlantıyı kurarak kendine en uygun mesleği seçmesine yardım etme olarak 3 aşamadan oluşur.
3)Kişisel Rehberlik
Bireyin, eğitimin çeşitli kademelerinde kendini ve başkalarını anlaması, seçimler yapması, temel yaşam becerilerini kazanması, toplumsal rolünün farkına varması, zevklerini tespit etmesi, problem çözebilmesi gibi konularda verilen rehberlik hizmetleridir. Bireyin benlik algısını, öz güvenini, öz saygısını geliştirme, bireye sosyal beceri edindirme, bireyde yaşam kariyerinin oluşumunu destekleme esastır.
Bir yanıt yazın